Na terenie działki w ROD – zgodnie z obowiązującym prawem – można wybudować altanę o powierzchni do 35 m2 przepisy jasno określają też usytuowanie budynku. Powinien znajdować się w odległości nie mniejszej niż 3 m od granicy działki.
Do PZD wpłynęła informacja, że w jednym z ROD w Mrągowie na terenie dwóch działek (w ich granicy) powstała ponad normatywna altana o powierzchni 70 m2. Po analizie związek ocenił, że taka samowola podwójnie łamie obowiązujące przepisy. A po pierwsze przekroczona została dopuszczona powierzchnia altany w ROD, której definicja znajduje się w ustawie o Rodzinnych Ogrodach Działkowych z 13 grudnia 2013 roku. Zgodnie z nią (art.2 pkt 9a) powierzchnia zabudowy altany na działce w ROD może mieć maksymalnie 35 m².
Po drugie obiekt usytuowany jest w niewłaściwej odległości od granicy działki. Regulamin ROD (par. 44 ust.5) wyraźnie mówi, że odległość od granicy działki nie może być mniejsza niż 3 m. A żaden z przepisów obowiązującego prawa nie przewiduje możliwości budowy altany na granicy działek, nawet za zgodą ich użytkowników.
Ustawa o Rodzinnych Ogrodach Działkowych wskazuje, że stowarzyszenie ogrodowe w przypadku stwierdzenia, że na terenie działki wybudowano, nadbudowaną lub rozbudowano altanę lub inny obiekt z naruszeniem przepisów prawa, powinno zgłosić tę samą wolę do właściwego organu administracji publicznej. Konsekwencja może być rozwiązanie umowy z działkowcem (art.13 ustawy pkt.2 i pkt.3). Taki obowiązek wynika także z uchwały nr 362/2015 Prezydium Krajowej Rady PZD z 18 grudnia 2015 roku
W swojej analizie prawnej KZ PZD podkreśliła dodatkowo, że ani Zarząd ROD, ani Zarząd Okręgowy nie ma kompetencji do stwierdzenia zgodności powstającego budynku oraz jego lokalizacji zobowiązującymi przepisami prawa budowlanego. Dlatego KE PZD upoważniła Warmińsko-Mazurski OZ do zgłoszenia tego przypadku nadzorowi budowlanemu.
Inwestycja łamie przepisy
Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego podczas kontroli na budowie potwierdził opinie PZD. Nie przychylił się do twierdzenia pełnomocnika inwestorów, że sprawa dotyczy dwóch odrębnych działek, na których powstają dwie altany, każda o powierzchni 35 m2 kwadratowych, przylegająca do siebie, lecz oddzielona ścianą na granicy działek. PINB uznał, że przy budowie obiektu wykonana została jedna płyta fundamentowa o powierzchni 70 m², a projektowana konstrukcja dachu będzie jednolita. Dodatkowo istniejące już przegrody wewnętrzne wskazują, że stanowią one jedną konstrukcyjną całość. Powiązania konstrukcyjne wykluczają uznanie ich za oddzielne budynki.
To z kolei oznacza, że aby rozpocząć budowę obiektu o powierzchni 70 m2 inwestorzy powinni wystąpić o pozwolenie na budowę (art.28 ustawy prawo budowlane). Nie jest to bowiem dom, który ma cechy altany wymienione w Ustawie o ROD.
Nadzór budowlany nakazuje rozbiórkę
Decyzja PIMB była jednoznaczna. Użytkownicy działek, na których powstała ponadwymiarowa altana otrzymali nakaz rozbiórki budynku (lub jego części) powstającego niezgodnie z przepisami. Nadzór budowlany nie znalazł także przesłanek do rozpoczęcia postępowania legalizacyjnego, gdyż Burmistrz Mrągowa uznał, że powstanie domku letniskowego o powierzchni zabudowy 70 m2 narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Działka znajduje się bowiem na terenie oznaczonym jako ogrody działkowe, gdzie zakazuje się budowy domów wymagających uzyskania pozwolenia na budowę.
Inwestorzy odwołali się do Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego, który utrzymał w mocy zaskażoną decyzję powiatowego nadzoru budowlanego.